نور حق

1- تقسیم زمان بر حسب فصول چهارگانه سال. 2- تقسیم جهات بر حسب وضع طبیعی به شرق، غرب، شمال و جنوب.

3- ارکان مواد عالم یعنی آب. خاک.

هوا و آتش.

4- طبایع چهارگانه یعنی حرارت، برودت، رطوبت و یبوست.

5- اخلاط اربعه: صفراء، سوداء، بلغم و دم.

6- ریاح چهارگانه صبا، دبور، جریبا و تیما (بترتیب باد شرقی. غربی، شمالی و جنوبی).

7- شش برج را شمالی میدانند و شش برج را جنوبی، بروج شمالی از حمل است تا سنبله و جنوبی از میزان است تا حوت. هنگامی که آفتاب در بروج شمالی سیر کند شب کوتاهتر است و در بروج جنوبی معکوس است. و علاوه گفته‌اند که شش برج مستقیم الطلوعند و شش برج معوّج الطلوعند، شش برج مذکراند و شش دیگر مؤنث، شش برج نهاری‌اند و شش برج لیلی، شش برج صاعداند و شش برج هابط، شش برج در حیز آفتاب و شش برج در حیز ماهتاب.

8- تقسیم دیگر از لحاظ خواص گفته‌اند- سه برج مثلث ناری‌اند و حار و یابس و آنها حمل. اسد و قوس‌اند و سه برج مثلث ترابی بارد و یابس‌اند و آنها ثور، سنبله و جدی‌اند، و سه برج مثلث هوائی حار و رطب‌اند و آنها جوزاء، میزان و دلواند و سه برج مثلث مائی و رطب‌اند و آنها سرطان، عقرب و حوت است.

9- تقسیم دیگر از جهت دیگر. چهار

برج منقلب الزمان‌اند که حمل و میزان و سرطان و جدی است و چهار برج ثابت الزمان که ثور، اسد، عقرب و دلو است و چهار دیگر ذو جسدین‌اند که جوزاء، سنبله، قوس و حوت باشد.

10- بروج دوازده‌گانه را بیوت هم نامند و سیارات را بین آنها تقسیم کرده‌اند و مثلا گویند اسد را بیت آفتاب است و سرطان بیت قمر، جوزاء و سنبله بیت عطارد است و ثور و میزان بیت زهره است، حمل و عقرب بیت مریخ است، قوس و حوت بیت مشتری است جدی و دلو بیت زحل است.

11- هر یک از سیارات خمسه یعنی بجز ماه و آفتاب یک بیت و یا دو بیت از حیز آفتاب دارند و یک یا دو از حیز ماهتاب (زیرا ماه هم در هر 28 یا سی روز مداری را طی میکند) و وبال هر کوکبی هنگامی است که بیت او مقابله یابد و بالاخره اوج و حضیض، صعود و هبوط کواکب را نسبت بمدار خود آن بیت میدانند.

12- هر برجی را سه قسمت کرده‌اند و هر ثلثی را ده درجه که وجه نامیده و آن را منسوب بیک کوکب کرده‌اند و مثلا گویند رب این ثلث یا درجه‌ها فلان کوکب است.

ثلث اول برج حمل وجه مریخ، ثلث دوم آن وجه شمس، ثلث سوم آن وجه زهرة، ثلث اول ثور وجه عطارد، ثلث دوم آن وجه ماه ثلث سوم آن وجه زحل است و همین طور بقیه بروج.

13- سیارات هفتگانه از لحاظ روشنائی و درخشندگی و مقدار آن تقسیم شده‌اند به نیران. ماه و آفتاب، سعدان مشتری و زهره نحسان زحل و مریخ (و عطارد ممزوج است از سعد و نحس) 14- طبایع سیارات را با توجه به طبایع اربعه مشخص کنند و بهر یک از آنها طبیعتی را منسوب گردانند و مثلا گویند طبیعت آفتاب. حار است و مذکر است و ناری است و سعد است، زحل بارد، یا بس مذکر و نهاری است و همین طور تا آخر.

15- ساعت شبانه‌روز هفته را بین سیارات تقسیم کرده‌اند و آن کوکب را رب آن ساعت نامیده‌اند و مثلا ساعت اول روز یکشنبه و ساعت اول شب پنج شنبه را ویژه آفتاب دانند و ساعت اول روز دوشنبه و شب جمعه را مخصوص ماه دانند و بدین ترتیب.

16- هر یک از سیارات رب پاره از سالها و ماه‌ها و ساعات است.

17- هر یک از فصول چهارگانه را خواصی است که این یک امر طبیعی است و غیر قابل انکار این خواص طبیعی را محصول سیارات و ستارگان میدانند که موجب و سبب این فصولند و این امر تا حدودی جنبه‌های علمی دارد.

19- هر یک از سیارات مداری دارند که در آن مدار در حرکت‌اند و حرکات آنان بر یک جهت و یک‌نواخت نمی‌باشد و علاوه بر این حرکات روزانه و جزئی حرکات دیگری دارند طویل المدة مثلا زحل بروج دوازده‌گانه را تقریبا در 30 سال طی میکند که مکث آن در هر برجی دو

سال و نیم است و مشتری بروج دوازده‌گانه را تقریبا در دوازده سال طی میکند و به همین ترتیب سیارات دیگر.

20- برجها را از لحاظ سیارات و نسبت به آنها حالاتی است از هبوط.

شرف، و بال و غیره و مثلا برج حمل بیت مریخ و شرف شمس و هبوط زحل و وبال زهره است و بهمین طریق ثور بیت زهره، شرف قمر، و بال مریخ و ترابی است و بدین ترتیب.

مولودات را از لحاظ سرنوشت و زندگی در این دنیا با توجه باین خصوصیات مورد توجه قرار میدهند و طالع‌بینی برای انسانها با توجه باین امور انجام میشود و لحظات تولد را با توجه به تقارن طلوع این سیارات در بروج خاص بررسی نمایند:

ضمنا هرگاه آفتاب در برجی واحد و در درجه واحد جمع شوند آفتاب منکسف شود و معمولا در آخر برج این امر اتفاق می‌افتد. چنانکه ماه درین حال محاذی آفتاب قرار میگیرد و مانع و حاجب میشود از اینکه ما نور آفتاب را مشاهده کنیم و هرگاه آفتاب محاذی موضع آفتاب قرار گیرد ماه منکسف میشود و این امر اغلب در نیمه ماه اتفاق افتد.

21- بطور کلی عقیده بر این بوده است که افلاک سماوی هر یک بنوبه خود در موجودات زمینی اثری خاص دارند که البته اگر منظور جهات تأثیرات طبیعی باشد درست است زیرا شکی نیست که آثار جوی و کائنات جوی در تربیت موجودات زمینی مؤثرند و اگر منظور غیر این باشد بدان نحو که اهل فال و طالع گویند صحت آن معلوم نیست.

22- گاه بود که چند سیاره در یک بیت یا برج گرد آیند در طول سنوات متمادی.

23- هرگاه دو کوکب در یک درجه از فلک گرد آیند مقترن گویند و اگر فواصل آنها زیاد شود منصرف گویند و بهر حال اتصال و اقتران و مناظره و مقارنه کواکب بر این بنا است.

هرگاه فاصله آنها 60 درجه باشد یا 90 درجه و یا 120 درجه و بالاخره 180 درجه که نیم فلک است مناظرات و مقابلات حاصل میشود و بهر حال مسأله تربیع و تسدیس و تخمیس و غیره بر مبنای این محاسبات است یعنی فواصل درجات در بین 180 درجه نیم کره.

24- برای هر یک از سیارات قلمروی خاص است که دایره عملیات آن گویند و ازین قلمرو آثار خود را به جهان خاکی گسیل میدهند و از دایره هر یک از سیارات امور و خواص معین بزمین فرستاده میشود که در سرنوشت موجودات زمین مؤثراند: از دایره زحل امور روحانی خاص در زمین سریان یابد و اعطای صور بدنیای خاکی کند و صدها خاصیت و اثر دیگر.

از دایره مشتری اعتدال طبایع سریان پیدا کند و انس و عشق و صدها خاصیت دیگر.

از دایره مریخ حرکت، کار و کوشش و سرعت در اعمال و صدها خاصیت دیگر.

از دایره زهره، زینت و زیبائی و

اعتدال و صدها خاصیت دیگر.

از دایره عطارد علوم و معارف و الهام و رؤیاهای صادقه و صدها خاصیت دیگر.

و همین طور است وضع سایر اجرام ثوابت که هر یک بمقدار معین از خواص به عالم خاکی گسیل میدارند، این خواص بدایره ارکان اربعه میرسد و ترکیب میشود با خواص ذاتی خود ارکان.

25- حرکت آفتاب را در بیوت و بروج گوناگون عیدها است مثلا روز نزول آفتاب ببرج حمل عید اول است که شبانه‌روز مساوی و هوا معتدل شود و صدها خاصیت دیگر که بیت حیات است. روز اول نزول آفتاب را به برج سرطان عید دوم گویند که اول تابستان است و روز اول نزول آفتاب را به برج میزان عید سوم نامند که فصل پائیز است با تمام خواص طبیعی آن.

البته عید چهارم هم با شروع فصل زمستان است و بهر حال این عیدها مربوط به فصول چهارگانه است که البته هر فصلی خاصیتی دارد.

26- برای هر یک از سیارات از لحاظ ذاتی خواصی قائلند که بجوهر زمینی تشبیه کرده‌اند.

27- چنانکه اشارت رفت سیارات هفتگانه ارباب ایام هفته‌اند مثلا خورشید رب روز یکشنبه و ماه رب روز دو شنبه و مریخ رب روز سه شنبه و عطارد رب روز چهار شنبه و مشتری رب روز پنج شنبه و زهره رب روز جمعه است و زحل رب روز شنبه. 27- سیارات را با اعضاء حیوانات مطابقت داده‌اند و هر سیاره را منطبق با یکی از اعضاء حیوانات کرده‌اند.

28- هر یک از بیوت دوازده‌گانه را بطور کلی خواصی است. بیت اول که بیت حمل باشد بیت حیات است و صدها خواص دیگر و بیت دوم بیت مال، سوم بیت اخوت و چهارم بیت آباء پنجم بیت اولاد و ششم بیت مرض، هفتم بیت نساء و هشتم بیت موت و نهم بیت سفر و دهم بیت سلطان و یازدهم بیت سعادت و دوازدهم بیت اعداء است.